HAFIZAMIZI NASIL GELİŞTİREBİLİRİZ?

İyi hatırlamak için öncelikle unutmanın sebeplerine bakmak gerekir. Unutmanın sebepleri şunlardır.

1. Bir olay veya bilginin içine gerektiği kadar girmemekten ötürü zayıf bir izlenim alınması.
2. Tekrarlamamaktan ötürü izlenimin kaybolması
3. O izlenime, başka izlenimlerin karışması
4. Hatırlamaktan hoşlanmadığımız anıların bastırılması.

   O halde hatırlamak için işe yukarda sıralananların tersini yaparak başlamak gerekir. Bunun için şunları yapmak yerinde olur.

1. Dikkati olay veya bilgi üzerinde yoğun bir şekilde odaklaştırarak kuvvetli bir izlenim edinmek.
2. Düzenli tekrarlar yaparak bilgiyi pekiştirmek.
3. Başka izlenimlerin bilgiyi karıştırmasından kaçınmak.
4. Hoş gelmeyen anının bastırılmasından ve dilenen yönde şekillendirilmesinden kaçınmak.

   Hiç duymadığımız veya görmediğimiz bir şeyi hatırlamamıza imkan yoktur. Bu sebeple hatırlamanın ilk adımı, hatırlanmak istenen bilgiyle ilgili derin bir izlenim edinmektir. Öğrenmek gibi yüksek düzeyli bir beyin etkinliği sırasında dikkatin sadece öğrenilmek istenen malzeme üzerinde yoğunlaşması gerekir.

   Mükemmel bir dikkat düzeyine ulaşmak şu dört basamaktan geçmekle mümkün olur.

1. Belirli bir ölçüde gevşemek (bütünüyle değil)
2. Dikkat edilmek istenen konuya derin ve sürekli bir ilginin geliştirilmesi.
3. Dikkatin yapılmakta olunan işe yönelmesini engelleyen duygusal problemlerin yatıştırılması.
4. Dikkatin dağıldığı ve zihnin gezindiğinin hissedildiği anda dikkati konu üzerinde yoğunlaştırma alışkanlığının biçimlendirilmesi.

   Özetleyecek olursak Dikkat, dört faktöre bağlıdır: Gevşeme, İlgi, Duygu, Alışkanlık.

   Ayrıca yatmadan önce yapılan son tekrarın unutmayı önlediği öteden beri bilinir.

HAFIZLAMA TAKTİĞİ

   Bir şeyi yazmanın, çok az düşünce gerektirmesine karşılık, o şeyi çağrışım yaptıracak bir öğeye bağlamak bizi, kaleme kağıda bağımlı olmaktan kurtarır.

   Basit Hafızlama Tekniği:

   Kelimelerin baş harflerinden yapılan sözcüklere “Akrostiş” denir. Bu Akrostişler anlamlı ya da anlamsız kelimeler olabilir. Biz de hatırlamak istediğimiz maddeleri kendimize özgü Akrostiş’ler haline getirerek çok daha kolay hatırlayabiliriz.

   Mesela bir yere gitmek için evde hazırlık yapmaktasınız. Çıkmadan önce yapmanız gereken şeyler var. Dolabınızın kapağını kapatmak, oturma odasındaki sehpaları düzeltmek, açık lambalar varsa onları kapatmak, çıkarken anahtarı almayı unutmamak ve çıkarken ayakkabılarınızı parlatmak….vb. gibi. İşte bütün bunları yapmak için  kafanızda bir DOLAP Akrostiş’i oluşturabilirsiniz.

                                            D  –  Dolabın kapağını kapatmayı unutma!

                                            O  –  Oturma odasındaki sehpaları düzelt!

                                             L  –  Açık Lambaları kapat!

                                            A  –  Anahtarı almayı unutma!

                                             P  –  Ayakkabıları Parlat…. gibi.

   Yerleştirme Yöntemi:

   Zihnimizde yapacağımız gezintide bir takım objeleri o yol üzerindeki bazı yerlere eşleştirmek esasına dayanır.

   Mesela marketten alacağınız bazı şeyler var. Ekmek, Domates, Muz, Kuruyemiş, Kola…vb. gibi. Bunları unutmamak için şöyle bir yerleştirme yapabiliriz. Eve gelmek üzere otobüsten indiniz ve durakta duran bir çocuğun bir elinde Ekmek, diğer elinde Domates vardı. Yolda az kalsın bastığınız Muz kabuğu yüzünden düşecektiniz. Asansöre bindiğinizde yerdeki Kuruyemiş kabukları dikkatinizi çekti. Kapınızın önündeki çöp sepetinde ise bitmiş bir Kola şişesi gözünüze çarptı.

   Hayalleriniz ne kadar canlı ise o kadar iyi hatırlarsınız.

   Çehreleri ve İsimleri nasıl daha iyi hatırlarız?

• Birisinin adını ilk duyduğunuz zaman dikkat edin. “İsim unutmak” çok kere, başlangıçta iyi algılayamamış olmaktan kaynaklanır.
• Öğrendiğiniz ismi hemen kullanın. Örneğin “Günaydın Ahmet Bey” “Murtaza ne kadar değişik bir isim değil mi?” “Fatma Hanımın dediği gibi..” ismi yüksek sesle söylemek çok iyi bir prova yoludur. Konuşmanız sırasında ismi bir veya iki kere kullanın veya dikkatinizi toplayıp ismi sessiz olarak içinizden söyleyin.
• Gördüğünüz kişinin çehresiyle duygusal bir çağrışım yapın. Bu kişi tanıdığınız birine benziyor mu? Bu kişiden kullanılmış bir araba alırmıydınız?….
• Kişinin dikkat çeken bir özelliğini onun adıyla birleştirmeye çalışın. Örneğin: Yusuf Topuz’un başını topuza benzetin ve “Yusuf Peygamberin elinde topuzlu asasıyla yürüdüğünü” hayal edin. Böyle bir çağrışım o kişinin ismini hiçbir zaman unutmamanızı garanti edecektir.

GÜNLÜK HAYATTA HAFIZAYA YARDIMCI OLABİLECEK İPUÇLARI

• Bir kağıda not yazın ve göreceğiniz yere yapıştırın. Kapıya, Aynaya….. vb. yerlere.
• Kendisiyle ilgili iş görmek istediniz eşyayı, gözden kaçırmayacağınız bir yere koyun. Tamirciye götürmek istediğiniz bir Müzik Setini kapının önüne koyun.
• Randevularınızı, yapılması zorunlu işleri, katılmak istediğiniz etkinlikleri, her sabah gözden geçireceğiniz günlük program defterine yazın.
• Güvendiğiniz birinden hatırlamak istediğiniz şeyi size hatırlatmasını isteyin.
• Almak istediklerinizin, yapmak istediklerinizin, telefon edeceğiniz kişilerin, yapmak zorunda olduklarınızın listesini yapın.
• Yapacağınız bir işi hatırlatması için bir çalar saat kullanın.
• Herhangi bir şeyi hatırlamak için, yüzüğünüzü başka parmağınıza takın, saatinizi sol kolunuzdan sağa alın veya bileğinizin üstünden tersine çevirin.
• Elinize not yazın.
• Yapmak zorunda olduğunuz bir şeyi, her gün yaptığınız bir başka şeyle birleştirin. Örneğin her gün almak zorunda olduğunuz hapı, gün içinde gelişigüzel bir zamanda almak yerine sabah çayınızla birleştirin.